اس پی اف ضد آفتاب یک فاکتور حفاظتی بسیار گمراه کننده است که اکثر افراد معنای درست و دقیق آن را نمی‌دانند. همین امر منجر به انتخاب ضدآفتاب نامناسب و حتی استفاده غلط از آن می‌شود.
به عنوان مثال اکثر افراد تصورشان این است که SPF 100 به طور 100% از پوست در برابر آفتاب محافظت می‌کند و اصلا نیازی به تمدید ندارد. برخی دیگر فکر می‌کنند که SPF ضد آفتاب تنها فاکتور مهم است و اگر یک ضدآفتاب اس پی اف بالایی داشته باشد، قطعا ضدآفتاب خوبی است!
اگر شما نیز چنین تصورات اشتباهی دارید، پیشنهاد می‌کنیم قبل از خرید ضد آفتاب این مقاله را مطالعه کنید تا با مفهوم اس پی اف، تفاوت بین اس پی اف‌های مختلف و دیگر اصطلاحات ضدآفتاب‌ها مانند PA ،PPD و طیف اثر گسترده آشنا شوید.
معنی اس پی اف ضد آفتاب چیست؟
SPF یا فاکتور حفاظتی ضد آفتاب در واقع نشان دهنده این است که یک ضد آفتاب تا چه اندازه می‌تواند از پوست در برابر آفتاب سوختگی (که اشعه‌های UVB عامل آن هستند) محافظت کند. در واقع اس پی اف فاکتوری است که به کمک آن می‌توانید قدرت محافظت ضدآفتاب‌های مختلف را با هم بررسی کنید.
در این بین تعریف‌های اشتباه زیادی برای SPF کرم ضد آفتاب وجود دارند. به عنوان مثال خیلی‌ها تصور می‌کنند که اس پی اف رابطه مستقیم با زمان دارد. یعنی در واقع نشان دهنده این است که ضدآفتاب تا چه مدت می‌تواند از پوست شما محافظت کند. به عنوان مثال اگر اس پی اف کرم ضد آفتاب 15 است، یعنی آن ضدآفتاب تا 15 ساعت می‌تواند از پوست شما در برابر آفتاب سوختگی محافظت کند!!
این تعریف و سایر موارد مشابه همگی کاملا اشتباه و غلط هستند و باعث می‌شوند تا ما تصور اشتباهی از قدرت محافظت ضدآفتاب داشته باشیم. جدیدترین تعریفی که سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) از اس پی اف ارائه داده است، به صورت زیر می‌باشد:
“اس پی اف ضد آفتاب رابطه مستقیم با میزان اشعه UVB دارد که عامل قرمزی پوست و آفتاب سوختگی است. در واقع این فاکتور مشخص می‌کند که یک ضد آفتاب تا چه میزان از اشعه‌های UVB را می‌تواند خنثی کند تا آسیبی به پوست وارد نکنند.”
این سازمان همچنین می‌گوید میزان اشعه UVB تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد. به عبارت دیگر عواملی مانند مدت زمان و شدت آفتاب جزء عواملی هستند که باعث می‌شوند میزان اشعه UVB بیشتر یا کمتر باشد.
برای آنکه گیج نشوید پیشنهاد می‌کنیم تعریف SPF ضد آفتاب را بار دیگر مطالعه کنید و سپس در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا با ذکر مثال، معنای دقیق اس پی اف را برای شما توضیح دهیم.
مقالات مرتبط: فواید و اهمیت استفاده از ضد آفتاب
عوامل تاثیرگذار روی میزان اشعه UVB و اس پی اف کرم ضد آفتاب:
-
زمان
همانطور که گفته شد زمان یکی از عوامل تاثیرگذار روی میزان اشعه UVB است. این گفته بدین معناست که شما هر چه مدت زمان بیشتری در برابر نور خورشید باشید، یعنی پوستتان با میزان اشعه بیشتری در تماس است. دقیقا به همین علت باید ضد آفتاب را بعد از گذشت 2 تا نهایت 4 ساعت تمدید کنید زیرا بعد از این مدت قدرت محافظت ضدآفتاب کاهش می‌یابد!
- شدت آفتاب
همانطور که می‌دانید شدت آفتاب در ساعات مختلف روز، در فصل‌های مختلف سال و حتی از لحاظ جغرافیایی متفاوت است و هر چه شدت آفتاب بیشتر باشد، یعنی میزان اشعه UVB بیشتر است.
این مسئله کاملا واضح و روشن است. به عنوان مثال شما در ساعت 2 بعد از ظهر، شدت آفتاب و گرمای بیشتری نسبت به ساعت 5 یا 6 صبح احساس می‌کنید. همچنین در فصل تابستان، پوست شما نسب به زمستان بیشتر مستعد آفتاب سوختگی است زیرا شدت آفتاب و میزان اشعه در فصل تابستان بیشتر می‌باشد (البته این بدین معنا نیست که در زمستان نباید ضدآفتاب بزنید!)
از لحاظ جغرافیایی نیز مثلا شدت آفتاب در جنوب کشور بیشتر از شمال و قسمت‌های مرکزی است.
دقیقا به همین علت اگر شما مدت زمان زیادی را در معرض آفتاب شدید هستید (یعنی با حداکثر میزان اشعه UVB در تماس هستید) باید از ضدآفتاب‌های اس پی اف بالا مانند SPF70 یا SPF100 استفاده کنید زیرا پوست شما به حداکثر محافظت در برابر آفتاب نیاز دارد.
به عنوان مثال کسانی که کوهنورد هستند یا به مناطق گرمسیری مانند کویر سفر می‌کنند و ساعت‌ها در معرض تابش شدید آفتاب قرار دارند، بهتر است از ضدآفتابی استفاده کنند که حداکثر قدرت محافظت را دارد.
اما آیا این بدین معناست که ضدآفتاب‌های SPF30 یا SPF50 هیچ کارایی ندارند!؟ برای دانستن پاسخ این سوال ادامه مطلب را از دست ندهید.
اس پی اف ضد آفتاب چند باشه خوبه؟
بر خلاف تصور شما، تفاوت زیادی بین اس پی اف 30 با اس پی اف 100 وجود ندارد. نگاهی به جدول زیر بیاندازید تا خودتان متوجه این موضوع شوید.
| اس پی اف ضد آفتاب | چه میزان از اشعه UVB را خنثی می‌کند؟ |
| 15 | 93% |
| 30 | 97% |
| 50 | 98% |
| 100 | 99% |
این جدول به طور واضح نشان می‌دهد که SPFهای بالای 50 تفاوت زیادی با SPFهای کمتر از 50 ندارند. جالب‌تر آنکه حتی اس پی اف 100 نیز نمی‌تواند به طور 100% از پوست محافظت کند!
بر اساس نظریه متخصصین پوست برای مصرف روزانه و انجام فعالیت‌های عادی روزمره، استفاده از ضدآفتابی با SPF30 یا SPF50 کاملا ایده‌آل است. اما همانطور که گفته شد در برخی شرایط مانند کوهنوردی، سفر به مناطق خاص و …، همان یک درصد محافظت بیشتر هم ضروری است زیرا پوست شما در معرض حداکثر اشعه UVB قرار دارد.
همچنین افرادی که بیماری خاص مانند سرطان پوست دارند، بهتر است با مشورت پزشک از ضدآفتاب‌های اس پی اف بالا استفاده کنند زیرا اشعه‌های خورشید می‌توانند سرطان را تشدید کنند. پس باید تا حد امکان از پوست در برابر آفتاب محافظت شود.
این نکته را هم بدانید که اگر می‌خواهید فاکتور حفاظتی ضد آفتاب به درستی عمل کند باید:
- مقدار کافی از ضدآفتاب را بزنید (6 بند انگشت برای صورت، گردن، گوش‌ها و دکلته).
- ضدآفتاب را هر 2 الی 4 ساعت یک بار و در صورت تعریق یا شنا زودتر از موعد تمدید کنید.
بهترین اس پی اف برای ضدآفتاب چند است؟
برای مصرف روزانه اس پی اف 30 یا 50 و در موارد خاصی که گفته شد، اس پی اف‌های بالای 50 مناسب هستند. در ادامه می‌توانید با چند نمونه از ضدآفتاب‌های مختلف با SPFهای متفاوت آشنا شوید:
- ضد آفتاب درماتیپیک با SPF50
- ضد آفتاب مینرال سل اکتیو ژیل بوته با SPF50
- ضد آفتاب فیوژن واتر ویتامین سی پریم با SPF50
- ضدآفتاب فتودرم مکس فلوئید SPF 100 بایودرما
مقالات مرتبط: نقد انواع ضد آفتاب بایودرما
اس پی اف مناسب تابستان چند است؟
حتی پرسیدن این سوال هم اشتباه است زیرا اشعه‌های خورشید تابستان و زمستان نمی‌شناسند! بنابراین اس اپی اف ضد آفتاب در زمستان هیچ تفاوتی با تابستان ندارد.
تقریبا 80% از اشعه‌های UV از ابرها عبور می‌کنند! از این رو پوست شما در هوای سرد و ابری نیز به هیچ عنوان از عوارض اشعه‌های خورشید در امان نیست. پس اگر به سلامتی و جوانی پوستتان اهمیت می‌دهید، در همه روزهای سال از ضدآفتاب استفاده کنید.
آیا اس پی اف کرم ضد آفتاب تنها ویژگی حائز اهمیت است؟
مسلما خیر زیرا SPF ضد آفتاب نشان دهنده قدرت محافظت آن در برابر اشعه‌های UVB است که عامل آفتاب سوختگی هستند. اما در کنار UVB نوع دیگری از اشعه‌های فرابنفش به نام UVA به سطح زمین می‌رسند. این اشعه‌ها می‌توانند تا عمق پوست نفوذ و صدمات جبران ناپذیری وارد کنند.
پس به طور کلی ضدآفتابی مناسب است که قدرت محافظت در برابر هر دو نوع اشعه UV را داشته باشد. چنین ضدآفتابی دارای برچسب طیف اثر گسترده است.
در کنار فاکتور حفاظتی ضد آفتاب و طیف اثر آن، به مقاوم بودنش در برابر آب و تعریق نیز توجه کنید. همچنین ضدآفتاب را متناسب با نوع پوستتان انتخاب نمایید.
با دیگر اصطلاحات مربوط به ضد آفتاب‌‌ها آشنا شوید:
PA چیست و چه تفاوتی با اس پی اف ضد آفتاب دارد؟
همانطور که گفته شد نوع دیگری از اشعه به نام UVA از خورشید به سطح زمین می‌رسد که انرژی و نفوذ بیشتری به درون پوست دارد و صدمات ناشی از آن نیز جدی تر هستند.
PA مخفف عبارت Protection Grade of UVA به معنای درجه حفاظت ضد آفتاب در برابر اشعه UVA است که مقادیر آن با علامت + نشان داده می‌شود.
PA+ کمترین درجه حفاظت و PA++++ بیشترین میزان حفاظت در برابر اشعه‌های UVA و عوارض ناشی از آن را نشان می‌دهد. این درجه حفاظت با استفاده از سیستم PPD اندازه گیری می‌شود که در ادامه آن را توضیح خواهیم داد.
PPD چیست و چگونه تعیین می‌شود؟
PPD مخفف عبارت Persistent Pigment Darkening یک سیستم یا روش برای اندازه گیری قدرت محافظت ضد آفتاب در برابر اشعه UVA است. روش انجام آن نیز همانند اندازه گیری SPF ضد آفتاب می‌باشد با این تفاوت که برای اندازه گیری اس پی اف، مقاومت پوست در برابر آفتاب سوختگی سنجیده می‌شود و در تست PPD مقاومت پوست در برابر تیره شدن زیرا یکی از عوارض اشعه UVA، تیره شدن پوست و بروز لکه‌های قهوه‌ای است.
PPD مقادیر مختلفی می‌تواند داشته باشد و هرچه عدد آن بالاتر باشد، قدرت محافظت ضد آفتاب در برابر اشعه UVA بیشتر است.
همانطور که گفته شد مقادیر PA بر اساس نتایج حاصل از PPD مشخص می‌شود که قانون کلی آن به صورت زیر است:
- PA+ معادل PPD بین 2 تا 4
- PA++ معادل PPD بین 4 تا 8
- PA+++ معادل PPD بین 8 تا 16
- PA++++ معادل PPD بالای 16
طیف اثر گسترده در ضد آفتاب به چه معناست؟
معنی طیف اثر گسترده این است که ضد آفتاب از پوست در برابر هر دو نوع اشعه UVA و UVB محافظت می‌کند. روی چنین ضدآفتاب‌هایی عبارت Broad Spectrum وجود دارد و یا علامت SPF و PA در کنار هم نوشته می‌شوند.
نتیجه گیری:
- اس پی اف ضد آفتاب تعیین کننده این است که قدرت یک ضدآفتاب در محافظت از پوست در برابر قرمز شدن و آفتاب سوختگی چقدر می‌باشد.
- اس پی اف های بالای 50 لزوما قدرت حفاظتی بیشتری نسبت به اس پی اف های 30 یا 50 ندارند.
- فاکتور حفاظتی ضد آفتاب هر عددی که باشد، باز هم باید ضدآفتاب را هر دو الی سه ساعت یک بار تمدید کنید.
- اشعه‌های خورشید تابستان و زمستان نمی‌شناسند! پس هیچ تفاوتی بین SPF ضدآفتاب در تابستان و زمستان وجود ندارد.
- ضدآفتابی مناسب است که طیف اثر گسترده داشته باشد و از پوست در برابر هر دو نوع اشعه‌های فرابنفش یعنی UVA و UVB محافظت کند. پس تنها به عدد اس پی اف کرم ضد آفتاب اکتفا نکنید.
و در آخر:
ضدآفتاب به تنهایی برای محافظت از پوست کافی نیست. برای حفاظت بیشتر:
- عینک آفتابی بزنید و کلاه لبه‌دار بگذارید.
- در ساعات بین 10 صبح تا 2 بعدازظهر تا حد امکان از خانه خارج نشوید و در صورت خروج، در مکان‌های سربسته بمانید.
- لباس‌هایی به تن کنید که فاکتور حافظتی UPF را در برابر اشعه‌های UV داشته باشند.
امیدوارم این مقاله برایتان کامل و مفید بوده باشد.
سوالات و نظرات خود را می‌توانید در قسمت دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.
ممنون که تا پایان این مطلب با ما همراه بودید.
