علت شوره سر چیست و آیا قابل پیشگیری و درمان است؟
شوره سر جزء مشکلات رایجی است که در مرد و زن و در همه سنی می‌تواند رخ دهد و بسیاری از افراد در طول زندگی‌شان برای یک بار هم که شده به این عارضه دچار می‌شوند. اما علت شوره سر چیست و آیا روش قطعی برای درمان آن وجود دارد؟ در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا با دلایل ایجاد شوره سر، راه‌های پیشگیری و روش‌های ساده و کم هزینه برای درمان شوره سر آشنا شوید.
مهم‌ترین علت شوره سر چیست؟
شوره سر دلایل مختلفی دارد و شما با شناخت این دلایل تا حد زیادی می‌توانید از ایجاد شوره جلوگیری کنید. البته همچنان سوالات و ابهامات زیادی درباره علت شوره زدن سر و روش‌های درمانی آن وجود دارند. اما به طور کلی عواملی که تاکنون به عنوان علت ایجاد شوره سر شناخته شده‌اند عبارتند از:
1) افزایش چربی در کف سر
نوع رایجی از شوره سر که به شوره چرب معروف است، در اثر تجمع زیاد چربی در کف سر به وجود می‌آید. این چربی اضافه به سلول‌های پوستی می‌چسبد و باعث پوسته ریزی چرب می‌شود. رنگ این نوع شوره متمایل به زرد است و در موارد شدیدتر به نوعی بیماری مزمن به نام درماتیت سبورئیک تبدیل می‌شود.
علت ایجاد شوره سر چرب می‌تواند عدم شستشوی صحیح موها و یا فعالیت بیش از حد غدد چربی باشد که این مورد نیز دلایل ژنتیکی یا تغییرات هورمونی دارد و یا مربوط به یک بیماری زمینه‌ای است.
اگر بخواهیم به زبان ساده‌تر بگوییم هر عاملی که باعث تولید و تجمع چربی اضافه در کف سر شود، می‌تواند علت شوره چرب سر باشد. گاهی اوقات تغییرات هورمونی باعث افزایش فعالیت غدد چربی می‌شود که نتیجه آن تولید بیش از حد چربی است.
به عنوان مثال افزایش هورمون‌های جنسی در دوران بلوغ و نوجوانی روی فعالیت غدد چربی تاثیرگذار است و به همین علت بسیاری از نوجوانان با رسیدن به سن بلوغ به شوره چرب مبتلا می‌شوند.
در برخی دیگر از موارد فرد به طور ذاتی و ژنتیکی، غدد چربی پرکار و بسیار فعالی دارد و در نتیجه مستعد ابتلا به شوره چرب است.
گاهی اوقات عدم شستشوی صحیح موها نیز می‌تواند باعث تجمع چربی و علت شوره زدن سر باشد/ معمولا افرادی که زیاد از شامپوهای فری سولفات استفاده می‌کنند (مانند کسانی که موهای خود را کراتینه یا بوتاکس کرده‌اند)، بعد از مدتی شاهد پوسته ریزی چرب در کف سرشان هستند. اگر شما نیز جزء این دسته از افراد هستید، توصیه می‌کنیم مقاله اصول مراقبت از موی کراتینه شده را مطالعه کنید.
2) خشکی کف سر
خشکی پوست رایج‌ترین دلیل شوره زدن سر می‌باشد. در این حالت خشک بودن کف سر باعث پوسته ریزی خشک می‌شود که می‌تواند همراه با خارش باشد. این نوع شوره که به شوره خشک معروف است، می‌تواند دلایل ژنتیکی یا محیطی داشته باشد. در بعضی موارد فرد به طور ژنتیکی پوست بسیار خشکی دارد. اما در برخی شرایط عوامل خارجی مانند شستشوی بیش از حد می‌تواند باعث خشکی پوست سر شده و علت شوره خشک باشد.
3) حساسیت و تحریک پوست سر در اثر تماس با ماده‌ای محرک
در بعضی از موارد تماس با یک ماده محرک باعث تحریک پوست سر، ایجاد خارش، قرمزی و پوسته ریزی می‌شود. خوشبختانه این نوع شوره به راحتی برطرف می‌شود و جایی برای نگرانی ندارد.
4) رشد قارچ مالاسه زیا یک علت شوره سر و خارش می‌باشد
بر اساس تحقیقات انجام شده نوعی قارچ به نام مالاسه زیا با شوره سر در ارتباط است. این قارچ به صورت طبیعی روی پوست سر وجود دارد و از چربی کف سر تغذیه می‌کند و در عوض مانع از رشد میکروارگانیسم‌های مضر و بیماری زا می‌شود. اما در برخی موارد این شرایط مسالمت آمیز کاملا تغییر می‌کند.
به عنوان مثال زمانی که چربی در کف سر انباشته شود، قارچ مالاسه زیا نیز بیش از حد رشد می‌کند و باعث تحریک پوست سر و افزایش رشد و تقسیم سلول‌ها می‌شود که نتیجه آن ایجاد شوره چرب است.
5) تغییرات هورمونی
از آنجا که تغییرات هورمونی بر روی فعالیت غدد چربی تاثیرگذار است، پس هر گونه تغییر در میزان هورمون‌ها می‌تواند دلیل شوره زدن سر باشد. به عنوان مثال افزایش هورمون آندروژن در دوران بلوغ باعث افزایش فعالیت غدد چربی و تولید بیش از حد سبوم می‌شود که نتیجه آن ایجاد شوره چرب است.
6) بیماری‌های پوستی و زمینه‌ای
افرادی که به بیماری‌های پوستی مانند اگزما و پسوریازیس مبتلا هستند، می‌توانند مستعد شوره سر باشند.
بر اساس تحقیقات انجام شده گفته می‌شود که برخی بیماری‌های زمینه‌ای نیز می‌توانند احتمال ابتلا به شوره سر را افزایش دهند. از جمله این بیماری‌ها می‌توان به پارکینسون، ایدز و سایر بیماری‌هایی که روی سیستم عصبی تاثیرگذار هستند، اشاره کرد. البته توجه داشته باشید که این حالت جزء موارد نادر است و رایج ترین علت شوره سر همان دلایلی هستند که در ابتدا معرفی شدند.
چگونه می‌توان شوره سر را تشخیص داد؟
پوسته ریزی در کف سر بارزترین علامت شوره است که به تشخیص آن کمک می‌کند. از دیگر علائم شوره می‌توان به التهاب، قرمزی و خارش پوست سر اشاره کرد.
توجه داشته باشید که اگر پوسته‌هایی که از کف سر کنده می‌شوند، کوچک، سفید رنگ و فاقد چربی باشند یعنی از نوع شوره خشک هستند. شوره چرب به شکل پوسته ریزی‌های بزرگتر و متمایل به زرد است که همراه با چربی می‌باشد.
تشخیص نوع شوره سر برای درمان قطعی و پیشگیری از بروز مجدد آن بسیار مهم و ضروری است.
تفاوت شوره سر و درماتیت سبورئیک
درماتیت سبورئیک حالت مزمن و شدید شوره چرب می‌باشد و بر خلاف شوره چرب، این بیماری همراه با قرمزی، التهاب و خارش شدید است.
تفاوت دیگر درماتیک سبورئیک با شوره چرب این است که شوره چرب تنها در کف سر بروز پیدا می‌کند. اما درماتیت سبورئیک علاوه بر کف سر نواحی دیگری مانند سینه، ابروها و پشت گوش‌ها را نیز می‌تواند درگیر کند.
عوارض شوره سر چیست و آیا مشکلی خطرناک و جدی است؟
شوره خشک نوع خفیفی از شوره می‌باشد که عارضه جدی به دنبال ندارد و تنها ممکن است با کمی خارش همراه باشد. شوره چرب اما در موارد شدید می‌تواند منجر به ریزش موها شده و به بیماری درماتیت سبورئیک تبدیل شود که حالت مزمن و التهابی شوره چرب می‌باشد.
علت شوره سر و ریزش مو این است که چربی اضافه کف سر در اطراف ریشه مو جمع می‌شود و ریشه موها را سست می‌کند. نتیجه این اتفاق ریزش موها است که در صورت عدم درمان می‌تواند به یک مشکل حاد و جدی تبدیل شود.
به طور کلی اگر به موقع علت شوره سر تشخیص داده شده و برای درمان آن اقدام شود، می‌توان از تشدید علائم و بروز عوارضی مانند ریزش مو جلوگیری کرد.
بهترین روش درمان شوره سر چیست؟
ساده‌ترین و کم هزینه‌ترین روش برای رفع شوره سر، استفاده از شامپوهای ضد شوره است که در ادامه چندتا از بهترین شامپوها را معرفی خواهیم کرد:
بهترین شامپو برای درمان شوره سر
1) شامپو ضد شوره کلیمبازول ۱۵۰ هگور
2) شامپو ضد شوره خشک و ملایم کاندید برای درمان شوره خشک
3) شامپو ضدشوره موهای چرب وچه برای درمان شوره چرب
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر بعد از دو هفته استفاده از شامپوی ضد شوره هیچ تغییری مشاهده نکردید و شوره سرتان بیشتر و شدیدتر شد، حتما به یک پزشک متخصص مراجعه کنید تا با تشخیص دقیق علت ایجاد شوره سر، مشکلتان را از ریشه درمان کند.
راه های پیشگیری از شوره سر
- شستشوی منظم موها و عدم استفاده مداوم از شامپوهای فری سولفات: شامپوهای فری سولفات به علت آنکه نمی‌توانند چربی کف سر را به خوبی از بین ببرند، باعث تجمع چربی در کف سر، ایجاد شوره چرب و حتی ریزش موها می‌شوند. برای جلوگیری از این اتفاق، هفته‌ای یک بار از شامپوی سولفات دار برای شستشوی موهایتان استفاده کنید.
- شانه زدن موها: شانه زدن باعث جدا شدن سلول‌های مرده از کف سر و جلوگیری از تجمع آنها می‌شود.
- استفاده از شامپوی مناسب: همانطور که گفته شد خشکی و یا چربی اضافه، مهم‌ترین علت شوره زدن سر هستند. اگر پوست سر شما چرب است، باید از شامپویی استفاده کنید که به کنترل چربی کف سرتان کمک کند. همچنین اگر پوست سر خشکی دارید، باید به سراغ شامپویی بروید که بتواند خشکی کف سر را کاهش و تسکین دهد.
- داشتن تغذیه سالم: کمبود برخی ویتامین‌ها مانند ویتامین‌های گروه B و مواد مغذی مانند امگا-3 و امگا-6 می‌تواند با ایجاد شوره سر در ارتباط باشد. اگرچه به صورت قطعی اثبات نشده ولی داشتن تغذیه سالم قطعا روی داشتن پوست و موی سالم نیز تاثیرگذار است.
سایر نکاتی که باید رعایت کنید:
- در حال حاضر روشی برای درمان سریع شوره سر وجود ندارد. برای رفع قطعی این مشکل باید کمی صبور باشید و به طور منظم از شامپوی ضد شوره و یا محصولات تجویزی پزشک استفاده کنید.
- از انجام روش‌های خانگی و خودسرانه برای درمان شوره سر خودداری کنید.ترکیباتی که در این روش‌ها استفاده می‌شوند، ممکن است باعث تحریک پوست سر و تشدید شوره شوند.
- استرس به طور غیر مستقیم می‌تواند با شوره سر در ارتباط باشد. استرس باعث تغییر در میزان هورمون‌ها می‌شود که جزء مهم‌ترین علت شوره سر و خارش است. پس با روش‌های کارآمد استرس خود را کنترل کنید.
در آخر می‌توانید تجربه خود از داشتن شوره سر را در قسمت دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید و سوالات خود را نیز در این قسمت بنویسید تا مشاورین آرسس بیوتی شما را راهنمایی کنند.
