امروزه کمتر کسی است که با فواید ضد آفتاب برای پوست آشنایی نداشته نباشد! اهمیت استفاده از ضد آفتاب یکی از داغ‌ترین مباحث روز دنیا بوده و با توجه به پیشرفت علم و گسترش اطلاعات، بیش از هر زمان دیگری روی این موضوع تاکید می‌شود.
شاید لازم باشد بدانید که بر اساس تحقیقات انجام شده، نور خورشید عامل بروز 70 تا 80% چین و چروک‌های صورت می‌باشد. همچنین مهم‌ترین علت پیدایش لکه‌های تیره روی پوست است.
اما ای کاش مضرات آفتاب برای پوست تنها به همین موارد ختم می‌شد! سرطان پوست یکی از هولناک‌ترین عوارض آفتاب برای پوست بوده و کوچک و بزرگ هم نمی‌شناسد! از این رو خرید ضد آفتاب و استفاده روزانه از آن برای سنین بالای 6 ماه و برای همه انواع پوست به شدت توصیه می‌شود.
در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا با خواص کرم ضد آفتاب و همچنین مضرات ضد آفتاب برای پوست به طور کامل آشنا شوید.
در پایان مقاله بدون شک به این موضوع پی خواهید برد که مهم‌ترین و بهترین کاری که می‌توانید در حق پوستتان و از آن مهم‌تر سلامتی خودتان انجام دهید، استفاده روزانه از ضدآفتاب است!
با مهم‌ترین فواید ضد آفتاب برای پوست آشنا شوید:
برای درک بهتری از خواص ضد آفتاب ابتدا لازم است از مضرات آفتاب برای پوست آگاه شوید. خورشید چندین نوع اشعه از خود ساطع می‌کند که از مهم‌ترین آنها می‌توان اشعه‌های فرابنفش را نام برد. این اشعه‌ها سه نوع مختلف دارند به نام UVA، UVB و UVC.
از بین این سه نوع اشعه تنها UVA و UVB به سطح زمین می‌رسند و هردوی آنها بزرگترین دشمن پوست به شمار می‌روند. اشعه UVB قدرت نفوذ بالایی به درون پوست ندارد و در عوض اثر خود را روی لایه‌های سطحی اعمال می‌کند. این اشعه عامل آفتاب سوختگی بوده و می‌تواند منجر به سرطان پوست شود.
در مقابل اشعه UVA می‌تواند به عمق پوست نفوذ کند و با تخریب کلاژن و الاستین، باعث پیدایش چین و چروک‌ها و افتادگی پوست شود. این اشعه همچنین از طریق آسیب رساندن به DNA سلولی، ریسک ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد.
اکنون شاید بهتر بتوانید ضرورت استفاده از ضد آفتاب را درک کنید. اما سوالی که در این
بین پیش می‌آید این است که ضدآفتاب چگونه می‌تواند از پوست ما در برابر اشعه‌های UV محافظت کند؟
برای پاسخ به این سوال شاید لازم باشد شما را با ساختار و فرمولاسیون ضدآفتاب‌ها آشنا سازیم. پس ادامه مطلب را از دست ندهید!
مواد تشکیل دهنده کرم ضد آفتاب :
ضدآفتاب‌ها از ترکیبات فعالی تشکیل شده‌اند که اثرات مضر اشعه‌های خورشید روی پوست را خنثی می‌کنند. این ترکیبات مکانیسم‌های متفاوتی برای خنثی سازی اشعه‌های فرابنفش به کار می‌گیرند و بر همین اساس به نوع کلی تقسیم می‌شوند:
الف) مسدود کننده‌های فیزیکی یا مینرال: این نوع مسدود کننده‌ها جذب پوست نمی‌شوند. در عوض روی سطح پوست باقی مانده و همانند آیینه اشعه‌های UV را از سطح پوست منعکس می‌سازند. به این ترتیب مانع از جذب اشعه‌ها توسط پوست می‌شوند.
زینک اکساید و تیتانیوم دی اکساید از جمله معروف‌ترین مسدود کننده‌های فیزیکی هستند.
ضد آفتاب ژیل بوته مثالی از ضدآفتاب‌های فیزیکی می‌باشد.
ب) مسدود کننده‌های شیمیایی یا آلی: این نوع مسدود کننده‌ها جذب پوست شده و اشعه‌های UV را نیز به خود جذب می‌کنند؛ دقیقا همانند یک اسفنج که آب را به خود جذب می‌کند. سپس انرژی این اشعه‌ها را به انرژی گرمایی تبدیل کرده و از سطح پوست رها می‌سازند.
از جمله مسدود کننده‌های شیمیایی می‌توان به اکسی بنزون و آووبنزون اشاره کرد.
در حال حاضر ضد آفتاب درماتیپیک یکی از بهترین ضدآفتاب‌های شیمیایی موجود در بازار می‌باشد.
در کنار این ترکیبات فعال که به آنها مسدود کننده نیز می‌گویند، ترکیبات دیگری نیز می‌توانند در ضدآفتاب‌ها وجود داشته باشند اعم از مرطوب‌کننده‌ها، ترکیبات ضدلک و روشن کننده پوست، ترکیباتی با خاصیت ضد چروک و … .
وجود این ترکیبات باعث می‌شود تا فواید ضد آفتاب برای پوست بیش از یک محافظت ساده باشد.
در ادامه این مقاله با تاثیر ضد آفتاب بر پوست و مهم‌ترین فواید استفاده از ضد آفتاب آشنا خواهید شد:
فواید ضد آفتاب چیست و اصلا چرا باید ضد آفتاب بزنیم ؟
1) جلوگیری از آفتاب سوختگی و عوارض ناشی از آن
یکی از مهم‌ترین خواص ضد آفتاب که پزشکان و متخصصین پوست به شدت روی آن تاکید می‌کنند، جلوگیری از آفتاب سوختگی است. پوست شما در اثر قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آفتاب، دچار سوختگی خفیف تا شدید می‌شود به ویژه اگر پوستتان سفید باشد.
تکرار این امر یعنی آفتاب سوختگی‌های پی در پی در نهایت سبب پیری زودرس پوست و افزایش ریسک ابتلا به سرطان پوست می‌شود. علاوه بر این خود آفتاب سوختگی نیز عوارض ناخوشایندی به دنبال دارد از جمله قرمزی، سوزش، خارش و پوست اندازی؛ عوارضی که مسلما هیچکس دلش نمی‌خواهد به آنها دچار شود!
2) پیشگیری از پیری زودرس
از دیگر فواید ضد آفتاب برای پوست، به تاخیر انداختن پیری زودرس است.
آیا کسی هست که از پیر شدن پوستش و پیدایش چین و چروک‌ها خوشحال شود!؟ مسلما خیر. همه ما خواستار داشتن پوستی صاف، جوان و بدون چین و چروک هستیم و به خاطر این مسئله هزینه‌های بسیار هنگفتی می‌پردازیم. غافل از اینکه نور خورشید عامل بروز 70 تا 80% چین و چروک‌های صورت است!
خب پس چرا به جای پرداخت هزینه‌های سرسام‌آور، از همان دوران جوانی شروع به زدن ضدآفتاب نکنیم؟ مگر نمی‌گویند که پیشگیری بهتر از درمان است؟
بهترین راه پیشگیری از پیری پوست و شکسته شدن چهره نیز مصرف روزانه ضدآفتاب می‌باشد.
3) یکی از مهم‌ترین فواید ضد آفتاب ، کاهش ریسک ابتلا به سرطان پوست است
خواص کرم ضد آفتاب هم روی حفظ زیبایی و هم سلامتی ما تاثیرگذار است. متاسفانه سرطان پوست نیز در کنار سرطان‌های سینه و پروستات، جزء شایع‌ترین انواع سرطان در ایران و کل جهان است به طوریکه در آمریکا از هر 5 فردی که به 70 سالگی رسیده‌اند، یک نفر به سرطان پوست مبتلا می‌شود!
خبر بدتر اینکه مهم‌ترین علت بروز سرطان پوست، قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آفتاب می‌باشد. اشعه‌های خورشید از طریق آسیب رساندن به DNA سلولی و به دنبال آن ایجاد جهش، سبب رشد و تقسیم کنترل نشده سلول‌های لایه اپیدرم و در نتیجه بروز سرطان پوست می‌شوند.
بهترین راه برای جلوگیری از ایجاد این نوع سرطان و محافظت از سلامتی، استفاده از ضدآفتاب در 365 روز سال است.
4) جلوگیری از تغییر رنگ پوست و پیدایش لکه‌های قهوه‌ای
یکی از رایج‌ترین معضلات زیبایی، لکه‌های قهوه‌ای روی صورت و بدن هستند که پروسه درمانی بسیار سخت و زمان بری را نیز به دنبال دارند. این لکه‌های قهوه‌ای در نتیجه تولید بیش از حد ملانین (رنگدانه‌ای که به پوست و موی ما رنگ می‌دهد) در پوست به وجود می‌آیند.
عوامل زیادی ملانین سازی را در پوست تحریک می‌کنند که مهم‌ترین آنها همان دشمن همیشگی پوست یعنی نور خورشید است!
پوست ما در مواجهه با این اشعه‌ها، یک مکانیسم دفاعی از خود بروز می‌دهد که این مکانیسم همان تحریک سلول‌های ملانوسیت برای تولید بیشتر رنگدانه ملانین است.
رنگدانه ملانین برای پوست در واقع همانند یک ضدآفتاب طبیعی عمل می‌کند. اما از طرفی تولید و تجمع آن در پوست باعث پیدایش لکه‌های قهوه‌ای می‌شود که به لکه‌های خورشیدی، لکه‌های پیری و یا لکه‌های کبدی معروف هستند.
اینجاست که مجددا می‌توان به اهمیت استفاده از ضد آفتاب پی برد. اگر شما روزانه از ضدآفتاب استفاده کنید، دیگر نیازی نیست که پوستتان برای محافظت از خود وارد عمل شود و شروع به تولید بیش از حد ملانین کند!
5) جلوگیری از بروز واکنش‌های التهابی در پوست
یکی از فواید ضد آفتاب که شاید کمتر به آن اشاره شده باشد، جلوگیری از بروز التهاب است. تابش نور خورشید روی پوست می‌تواند آن را قرمز و ملتهب کند به ویژه اگر پوست شما از نوع حساس باشد.
التهاب می‌تواند هر نوع مشکل پوستی که شما دارید اعم از خشکی و یا جوش‌های صورت را تشدید کند. اما ضدآفتاب با محافظت از پوست مانع از بروز واکنش‌های التهابی و عواقب ناشی از آن می‌شود.
عوارض ضد آفتاب برای پوست چیست؟
مضرات ضد آفتاب که در ادامه مقاله مطالعه می‌کنید، بسیار نادر بوده و با رعایت برخی نکات و انتخاب ضدآفتاب مناسب قابل پیشگیری هستند. فواید ضد آفتاب برای زیبایی و از آن مهم‌تر سلامتی شما آنقدر زیاد است که عوارض احتمالی آن اصلا به چشم نمی‌آیند!
با این حال در جهت آگاه سازی بهتر است علاوه بر خواص ضد آفتاب با مضرات آن نیز آشنا شوید:
1) بروز حساسیت
در ضدآفتاب‌ها ترکیبات شیمیایی وجود دارند که ممکن است برخی افراد به آنها حساسیت خفیف تا شدید داشته باشند. در این صورت علائمی مانند قرمزی پوست، خارش و حتی تورم بروز پیدا می‌کنند که شدتشان در افراد مختلف، متفاوت است.
ترکیبات نگهدارنده، معطر و ترکیبی به نام پارا آمینو بنزوئیک اسید (PABA) می‌توانند عامل بروز این واکنش‌های آلرژیک باشند. امروزه PABA به سبب حساسیت‌زایی بالایی که دارد، از بسیاری از ضدآفتاب‌های تجاری موجود در بازار حذف شده است.
راه حل: قبل از مصرف ضد آفتاب حتما تست حساسیت را انجام دهید. همچنین برای کودکان خود حتما ضدآفتاب مخصوص کودک تهیه نمایید و برای نوزادان زیر 6 ماه به هیچ عنوان از ضدآفتاب استفاده نکنید.
2) تشدید آکنه‌ها
اگرچه که گفته شد یکی از فواید ضد آفتاب جلوگیری از بروز التهاب و تشدید آکنه‌ها است، اما اگر این ضدآفتاب به درستی انتخاب نشود می‌تواند آکنه‌های شما را بسیار تشدید کند. برخی از ترکیبات تشکیل دهنده ضدآفتاب‌ها کومدوژنیک هستند بدین معنا که باعث انسداد منافذ و بروز آکنه می‌شوند.
راه حل: اگر پوست چرب و مستعد جوش دارید، حتما از ضدآفتاب مناسب پوست چرب استفاده کنید. برای آشنایی با ویژگی‌های این نوع ضد آفتاب و بهترین ضدآفتاب‌های مخصوص پوست چرب می‌توانید مقاله ضد آفتاب برای پوست چرب و جوشدار را مطالعه نمایید.
همچنین از مصرف ضدآفتاب بدن برای صورت جدا خودداری کنید زیرا ساختار ضدآفتاب‌های بدن برای پوست صورت بسیار سنگین است.
3) تحریک نمودن چشم‌ها
یکی از مضرات کرم ضد آفتاب این است که اگر وارد چشمان شما شود، احتمالا عوارضی مانند سوزش، خارش و قرمزی چشم‌ها را تجربه خواهید کرد. حتی ممکن است چشمانتان به صورت موقتی نسبت به نور حساس شوند. اگر برای شما نیز چنین اتفاقی رخ داد، بلافاصله چشم‌ها را با آب سرد فراوان بشویید و در صورت نیاز به پزشک مراجعه کنید.
راه حل: برای جلوگیری از بروز چنین عوارضی حتما یک ضد آفتاب دور چشم برای خود تهیه کنید و از زدن ضدآفتاب صورت به دور چشم بپرهیزید. برای آشنایی با فواید ضد آفتاب دور چشم و همچنین بهترین محصولات موجود در بازار، مقاله ضد آفتاب مخصوص دور چشم را مطالعه نمایید.
4) ایجاد اختلالات هورمونی و افزایش ریسک ابتلا به سرطان سینه
این عارضه هنوز توسط سازمان غذا و دارو آمریکا تایید نشده‌است. با این حال برخی معتقدند که مسدود کننده‌های شیمیایی می‌توانند منجر به اختلالات هورمونی شوند. به عنوان مثال اکسی بنزون بر روی هورمون استروژن اثر گذاشته و ریسک ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهد.
راه حل: ضدآفتاب‌های فیزیکی یا مینرال کاملا ایمن و بی ضرر هستند. با استفاده از این محصولات نه تنها از فواید ضد آفتاب به طور کامل بهره‌مند می‌شوید، بلکه از عوارضی مانند بروز حساسیت و اختلالات هورمونی نیز در امان خواهید ماند.
5) ایجاد درد در نواحی مو دار
برای نواحی مو دار مانند کف سر و یا سینه آقایان، باید در انتخاب ضدآفتاب دقت زیادی به خرج دهید. اگر این ضدآفتاب به درستی انتخاب نشود، ممکن است پوست در نواحی مو دار به شدت خشک شود و دردی را در این نواحی احساس کنید.
راه حل: برای نواحی مو دار از بین انواع و اقسام ضدآفتاب‌های موجود در بازار، ضدآفتابی را انتخاب کنید که ساختار ژل مانند و بسیار سبک داشته باشد.
6) بروز تاول‌های چرکی
ضدآفتاب ممکن است باعث ایجاد لکه‌های قرمز خارش دار روی پوست شده و این لکه‌ها در نهایت تبدیل به راش‌های قرمز و برآمده شوند. در برخی مواقع امکان تبدیل این راش‌ها به تاول‌های چرکی در اطراف فولیکول‌های مو نیز وجود دارد.
راه حل: قبل از مصرف ضد آفتاب حتما تست حساسیت را انجام دهید. اگر پوست حساسی دارید، از ضدآفتابی استفاده کنید که به طور ویژه برای پوست‌های حساس ساخته شده باشد. چنین ضدآفتابی اغلب از نوع فیزیکی یا مینرال است یعنی فاقد مسدود کننده‌های شیمیایی می‌باشد.
رایج‌ترین سوالات درباره نحوه استفاده از ضد آفتاب:
-
چه مقدار ضدآفتاب باید بزنیم؟
طبق استانداردهای جهانی جهت بهره‌مندی کامل از خواص ضد آفتاب باید برای نواحی که معمولا با لباس پوشیده نمی‌شوند و در معرض آفتاب هستند، دو انگشت کامل یعنی 6 بند انگشت ضدآفتاب استفاده نمایید. این نواحی عبارتند از:
- صورت
- گردن
- گوش‌ها
- دکلته
به هنگام آفتاب گرفتن که کل بدن شما در معرض تابش خورشید قرار دارد، باید 1 اونس معادل 28 گرم ضدآفتاب به کل بدنتان بزنید.
-
SPF ضدآفتاب باید چند باشد؟
SPF فاکتوری است که از پوست در برابر اشعه UVB یعنی آفتاب سوختگی و سرطان پوست ناشی از آن محافظت می‌کند. مقدار SPF ضدآفتاب باید حداقل 30 باشد و لازم نیست به سراغ SPF های خیلی زیاد مانند 70 یا 100 بروید زیرا از نظر محافظت تفاوت چندانی با SPF های 30 یا 50 ندارند.
برای آشنایی با اس پی اف و تفاوت اس پی اف کم و زیاد، توصیه می‌شود مقاله اس پی اف چیست را مطالعه کنید.
-
ضدآفتاب را هر چند ساعت یک بار باید تمدید کنیم؟
همه ضدآفتاب‌ها بدون استثنا نیاز به تمدید دارند زیرا بعد از گذشت مدتی، اثر خود را از دست می‌دهند. برای آنکه چیزی از فواید ضد آفتاب کم نشود، بهتر است هر دو تا سه ساعت یک بار آن را تمدید کنید.
گول وعده‌هایی مانند ضدآب بودن ضدآفتاب را نخورید! هیچ ضدآفتابی در دنیا کاملا ضدآب نیست، فقط مقاوم به آب است. این بدان معناست که در صورت تماس با آب، ضدآفتاب بلافاصله از روی پوست شما پاک نمی‌شود و اثر خود را از دست نمی‌دهد. ولی تا ابد هم ماندگار نیست و بعد از گذشت مدتی نیاز به تمدید دارد!
-
آیا در همه فصل‌های سال باید ضدآفتاب بزنیم؟
بله، شما باید بدون استثنا در کل 365 روز سال از ضدآفتاب استفاده نمایید. به خاطر داشته باشید که بیش از 80% اشعه‌های UV می‌توانند از ابرها عبور کنند. این بدین معناست که شما در هوای ابری نیز از اشعه‌های مضر خورشید در امان نیستید مگر آنکه ضدآفتاب زده باشید.
همچنین طبق گزارش CNN، برف حدود 80% از اشعه‌های UV را بازتاب می‌کند. پس حتی در هوای برفی نیز اهمیت استفاده از ضد آفتاب را جدی بگیرید!
سخن آخر:
ضدآفتاب‌ها حاوی ترکیباتی به نام مسدود کننده‌های فیزیکی و شیمیایی هستند که وظیفه محافظت از پوست در برابر اشعه‌های UV را بر عهده دارند. این اشعه‌ها برای پوست به شدت مضر بوده و مهم‌ترین علت پیری پوست، بروز لکه‌های تیره، آفتاب سوختگی و سرطان پوست هستند.
خواص کرم ضد آفتاب در پیشگیری از تمامی مضرات آفتاب برای پوست خلاصه می‌شود. با مصرف روزانه ضدآفتاب نه تنها زیبایی بلکه سلامتی‌تان نیز حفظ می‌گردد.
اما در این بین اگر ضدآفتابی به درستی انتخاب نشود، می‌تواند عوارض جانبی به همراه داشته باشد. برای پیشگیری از عوارض احتمالی حتما باید قبل از مصرف، تست حساسیت را انجام دهید و ضدآفتاب مناسب نوع پوست خود را خریداری کنید.
در آخر نکاتی برای بهره‌مندی بیشتر از فواید ضد آفتاب وجود دارد از جمله:
- هر روز از یک ضدآفتاب با SPF حداقل 30، طیف اثر گسترده و مقاوم در برابر آب استفاده کنید.
- ضدآفتاب را هر دو تا سه ساعت یک بار تمدید نمایید.
- در پایان روز ضدآفتاب را به طور کامل از روی پوستتان پاکسازی کنید.
پس به همراه ضدآفتاب از خورشید لذت ببرید و به خاطر داشته باشید که ضدآفتاب یک هزینه اضافی برای شما محسوب نمی‌شود، بلکه یک سرمایه‌گذاری بلند مدت برای حفظ جوانی و سلامتی پوست است.
امیدوارم این مقاله برایتان کامل و مفید بوده باشد.
سوالات و نظرات خود را می‌توانید در قسمت دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.
ممنون که تا پایان این مطلب با ما همراه بودید.
