این روزها هر جایی که صحبت از جوانسازی پوست باشد، بدون شک نام کلاژن را می‌شنوید. اما بسیاری از افراد نمی‌دانند که این ماده دقیقا چه نقشی در پوست دارد و چگونه به حفظ جوانی آن کمک می‌کند!؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا با مهم‌ترین فواید کلاژن برای پوست و روشهای افزایش کلاژن سازی آشنا شوید.
کلاژن چیست و چه خواصی دارد؟
Collagen فراوان‌ترین پروتئین در بدن است که در ساختار پوست، مو، ناخن، ماهیچه، مفاصل، استخوان‌ها، تاندون‌ها، رباط و غضروف وجود دارد و در واقع بخش اصلی بافت همبندی در بدن را تشکیل می‌دهد. بنابراین می‌توان گفت نقش بسیار مهمی در حفظ سلامتی بدن دارد.
اما یکی از مهم‌ترین خواص کلاژن که امروزه روی آن تاکید زیادی می‌شود، فوایدش برای جوانسازی پوست می‌باشد. به طور کلی ۷۵% از وزن خالص پوست را کلاژن تشکیل می‌دهد. این پروتئین در لایه میانی پوست (لایه درم) وجود دارد و وظیفه آن حفظ استحکام پوست، جلوگیری از شل شدن، افتادگی و بروز چین و چروک‌ها است. بنابراین نقش حیاتی و اساسی در حفظ جوانی پوست و جلوگیری از پیری آن دارد.
مقالات مرتبط: از چه سنی کرم ضد چروک استفاده کنیم؟
سایر فواید کلاژن عبارتند از:
- تقویت رشد و استحکام موها؛ کمک به داشتن موهای زیباتر و سالم‌تر
- حفظ استحکام و سلامت ناخن‌ها
- حفظ سلامتی استخوان‌ها و مفاصل
- بهبود عملکرد ماهیچه و مفصل
پوست تا چه سنی کلاژن سازی می کند؟
با وجود آنکه کلاژن نقش بسیار مهمی در حفظ سلامتی بدن و جوانی پوست دارد اما از سن ۲۵ سالگی به بعد، میزان کلاژن سازی در بدن به مرور کاهش می‌یابد و در نهایت بین سنین ۲۸ تا ۳۰ سالگی متوقف می‌شود! از این لحظه به بعد ذخایر کلاژن به تدریج کاهش می‌یابد و بدن با کمبود کلاژن مواجه می‌شود.
کمبود Collagen در بدن عوارض زیادی به دنبال دارد. به عنوان مثال سلول‌های پوستی نمی‌توانند به خوبی آسیب‌ها و زخم‌های وارد شده را را ترمیم کنند، مفاصل ضعیف و ضعیف تر می‌شوند، موها به مرور زمان شکننده شده و استقامت خود را از دست می‌دهند و پوست نیز چروکیده و افتاده می‌شود.
در چنین شرایطی بدن ترجیح می‌دهد تا ذخایر محدود کلاژن را به حفظ عملکردهای حیاتی بدن مانند حرکت مفصل و ماهیچه اختصاص دهد. در نتیجه کلاژن کمتری در اختیار پوست قرار می‌گیرد و این مسئله پوست ما را مستعد پیری زودرس می‌کند.
علاوه بر این عوامل دیگری وجود دارند که با تاثیر منفی خود، همان ذخایر محدود Collagen را نیز تخریب می‌کنند و باعث می‌شوند تا پوست به شدت دچار کمبود کلاژن شود. در ادامه این عوامل را معرفی خواهیم کرد.
چه عواملی کلاژن پوست را تخریب می‌کنند؟
نور خورشید
اشعه‌‌های فرابنفش خورشید از جمله عواملی هستند که با تخریب کلاژن، روند پیری پوست را تسریع می‌کنند. دقیقا به همین علت است که متخصصین پوست روی مصرف روزانه ضد آفتاب تاکید بسیار زیادی دارند.
مقالات مرتبط: فواید و اهمیت استفاده از ضد آفتاب
رادیکال‌های آزاد
رادیکال‌های آزاد که در نتیجه عوامل زیادی مانند آلودگی هوا و استرس تولید می‌شوند، یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی هستند که کلاژن پوست را تخریب می‌کنند و باعث بروز چین و چروک‌های زودرس می‌شوند.
دود سیگار و قلیان
دود سیگار و قلیان علاوه بر تخریب کلاژن، روند کلاژن سازی در پوست را نیز مختل می‌کنند.
چگونه کلاژن سازی کنیم؟ (۳ راهکار برای افزایش کلاژن سازی در پوست)
۱) رعایت رژیم غذایی سالم و اصولی
رعایت یک رژیم غذایی درست و سالم قطعا می‌تواند به تامین کلاژن مورد نیاز پوست و بدن کمک کند. در همین راستا بعضی از مواد غذایی حاوی ریز مغذی‌های ضروری برای ساخت کلاژن هستند و برخی از منابع غذایی حاوی پروتئین کلاژن می‌باشند.
کدام مواد غذایی حاوی کلاژن هستند؟
- پروتئین
پروتئین از واحدهای سازنده‌ای به نام آمینواسید تشکیل شده است. پروتئینی که از طریق مواد غذایی مانند گوشت، لوبیا، سویا، لبنیات، تخم مرغ، ماهی و … وارد بدن می‌شود، در نهایت تجزیه شده و آمینواسیدهای آن برای ساخت پروتئین‌های دیگر مانند کلاژن مورد استفاده قرار می‌گیرند. بنابراین مصرف پروتئین کافی به افزایش کلاژن سازی در بدن کمک می‌کند.
- ویتامین C
ویتامین سی یکی از ریز مغذی‌های ضروی برای ساخت کلاژن در بدن است و در فرآیند کلاژن سازی نقش بسیار مهمی دارد. منابع غذایی مانند مرکبات، سیب زمینی، انواع توت و گیاهان برگ سبز چند نمونه از مواد غذایی سرشار از ویتامین C هستند که توصیه می‌شود حتما در رژیم غذایی خود از آنها استفاده کنید.
- زینک
زینک با فعال کردن آنزیم مورد نیاز برای ساخت کلاژن (آنزیم کلاژناز)، میزان کلاژن سازی را افزایش می‌دهد. از جمله منابع غذایی حاوی زینک می‌توان به گوشت، آجیل و لبنیات اشاره کرد.
- آب قلم
آب استخوان گوشت و یا حتی مرغ یک منبع غنی از کلاژن است و برای حفظ سلامتی بدن و تامین کلاژن مورد نیاز بسیار مفید می‌باشد.
- ماهی
یکی دیگر از منابع غذایی حاوی کلاژن، گوشت ماهی است. به عنوان مثال ماهی سالمون، ماهی کاد و شاه ماهی همگی حاوی مقادیر زیادی کلاژن هستند. البته بخش زیادی از کلاژن در قسمت‌هایی از بدن ماهی وجود دارد که معمولا خورده نمی‌شوند مانند چشم‌ها، فلس و سر.
- مرغ
دقیقا همانند ماهی قسمت‌هایی از بدن مرغ که زیاد پرطرفدار نیستند مانند پوست و پاها، منابع غنی از کلاژن می‌باشند.
۲) مصرف مکمل کلاژن
یکی از بهترین راه‌ها برای تامین کلاژن مورد نیاز پوست، مصرف قرص‌های حاوی کلاژن است. مهم‌ترین مزیت این مکمل‌ها، قیمت مناسب‌تری است که نسبت به روشهای تهاجمی دارند و در مقایسه با منابع غذایی معرفی شده، کلاژن بیشتری در اختیار بدن قرار می‌دهند و به همین علت اثربخشی آنها به وضوح قابل مشاهده است.
بهترین قرص کلاژن برای جوانسازی پوست چیست؟
قرص کوکونات کلاژن یکی از پرفروش‌ترین و محبوب‌ترین مکمل‌های کلاژن است. این قرص حاوی کلاژن هیدرولیز شده، ویتامین C و روغن نارگیل می‌باشد و به مرور باعث جوان سازی و شفاف سازی پوست می‌شود و از بروز علائم پیری و افتادگی پوست جلوگیری می‌کند.
مقالات مرتبط: همه چیز درباره قرص کوکونات کلاژن
۳) افزایش کلاژن سازی با روشهای تهاجمی
روشهای تهاجمی جزء جدیدترین و موثرترین راه‌ها برای افزایش کلاژن سازی در پوست هستند. این روش‌ها بعد از چند جلسه تکرار، تاثیر خود را نشان می‌دهند و حتما باید توسط یک فرد متخصص انجام شوند.
از جمله معایب این روش‌ها می‌توان به هزینه نسبتا زیاد و تهاجمی بودن آنها اشاره کرد. حتی برخی از این روش‌ها یک دوران نقاحت دارند که البته دوره کوتاهی است. اما مهم‌ترین مزیتشان، اثربخشی بهتر نسبت به دو روش قبلی می‌باشد.
تعدادی از رایج‌ترین روشهای افزایش کلاژن سازی در پوست عبارتند از:
کلاژن تراپی یا تزریق کلاژن
کلاژن تراپی چیست؟ روشی است که در آن کلاژن خالص شده به طور مستقیم داخل لایه اپیدرم پوست تزریق می‌شود. در این روش میزان کلاژن تزریقی و محل تزریق آن بسیار مهم است و اگر به درستی انجام نشود، هیچ گونه تاثیری نخواهد داشت.
با تزریق کلاژن به داخل پوست، سلول‌ها شروع به ترمیم و بازسازی خود می‌کنند و علائم پیری به تدریج کاهش می‌یابند و پوست جوان‌تر و صاف‌تر می‌شود.
معایب:
از جمله معایب کلاژن تراپی می‌توان به هزینه زیاد و دوام کوتاهش اشاره کرد به طوریکه بعد از ۳ الی ۶ ماه مجددا باید تمدید شود.
لیزر درمانی
لیزر درمانی یکی دیگر از روشهای موثر برای افزایش کلاژن سازی در پوست می‌باشد. در این روش امواج مشخصی به درون پوست فرستاده می‌شوند و در آنجا با تحریک سلول‌های کلاژن ساز، میزان ساخت کلاژن در پوست را افزایش می‌دهند.
استفاده از لیزر برای جوانسازی پوست به اندازه روشهای دیگر تهاجمی نیست و به همین علت بسیاری از افراد لیزر درمانی را به روشهای دیگر مانند میکرونیدلینگ ترجیح می‌دهند. البته تشخیص اینکه کدام روش برای نوع پوست شما بهتر است، به عهده فرد متخصص می‌باشد.
معایب:
لیزر درمانی نیز مانند هر روش دیگری معایب خاص خودش را دارد. احتمال بروز حساسیت، اختلال در رنگدانه‌های پوست و بروز لک تیره از جمله این عوارض هستند. به همین علت توصیه می‌شود قبل از انجام هر نوع روشی حتما با یک فرد متخصص مشورت کنید تا احتمال بروز عوارض جانبی به حداقل برسد.
میکرونیدلینگ
میکرونیدلینگ بر اساس توانایی پوست در ترمیم و بازسازی خودش طراحی شده است. در این روش به کمک دستگاه یا به صورت دستی، سوزن‌های ریزی روی پوست اعمال می‌شوند و سوراخ‌های بسیاری ریزی به وجود می‌آورند. در چنین شرایطی سیستم ترمیم و بازسازی پوست فعال شده و با تولید کلاژن و الاستین، آسیب‌های وارد شده را ترمیم می‌کند. نتیجه این اتفاق افزایش کلاژن سازی و جوان سازی پوست می‌باشد.
معایب:
سوزش، قرمزی، پوسته ریزی، کبودی و خون ریزی جزئی از جمله عوارض میکرونیدلینگ هستند. اگر این روش تحت شرایط اصولی و زیر نظر فرد متخصص انجام نشود، احتمال ایجاد عفونت نیز وجود دارد.
در آخر:
روشهای زیادی برای افزایش کلاژن سازی وجود دارند که مسلما مصرف مکمل کلاژن، یکی از ایمن ترین و بهترین روش‌ها می‌باشد. شما می‌توانید سوالات خود درباره collagen و مکمل‌های آن را در قسمت دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.
ممنون که تا پایان این مطلب با ما همراه بودید.
سوالات متداول:
خیر، کلاژن جزء درشت مولکول‌ها می‌باشد و به همین علت از طریق موضعی نمی‌تواند جذب پوست شود.
توصیه می‌شود در اواخر دهه ۲۰ سالگی مصرف قرص کلاژن را آغاز کنید.